การออกเสียงคำ

 1. คำไทยที่ยืมมาจากภาษาบาลี สันสกฤต มีหลักการออกเสียงดังนี้
     1.1 ออกเสียงเรียงพยางค์ เช่น
               สรณะ (สะ - ระ - ณะ)             ปราชัย (ปะ - รา - ไช)
      ที่ไม่ออกเสียงเรียงพยางค์ก็มีบ้าง เช่น
               ธรณี    (ทอ - ระ - ณี)          วรกาย (วอ - ระ - กาย)
      บางคำออกเสียงได้ 2 อย่าง  เช่น
               ปรมาณู (ปะ - ระ - มา - นู, ปอ - ระ - มา - นู )
     1.2 ไม่อ่านออกเสียงตัวสะกด เช่น
               วิตถาร (วิด - ถาน)              มุกดา (มุก - ดา)
       บางคำอ่านได้ 2 อย่าง เช่น
               ปรัชญา (ปรัด - ยา, ปรัด - ชะ - ยา)
               อาสาฬหบูชา (อา - สาน - หะ - บู - ชา, อา - สาน - ละ - หะ - บู - ชา)
 2. การอ่านคำสมาส การอ่านคำสมาสจะต้องอ่านออกเสียงสระที่พยางค์ท้ายคำหน้า เช่น ปฐมยาม (ปะ - ถม - มะ - ยาม)     อุบัติเหตุ (อุ - บัด - ติ - เหด) มีอยู่บ้างที่อนุโลมให้อ่านได้ 2 อย่าง คือ
      1. อ่านตามหลัก   
      2. อ่านตามความนิยม  เช่น  รสนิยม (รด - สะ - นิ - ยม , รด - นิ - ยม)
 3. การอ่านคำแผลง
      3.1 แผลงมาจากพยัญชนะต้นตัวเดียว เขียนอย่างไร อ่านอย่างนั้น เช่น แจก = จำแนก (จำ - แนก)  ยกเว้น  เกิด = กำเนิด (กำ - เหนิด)
      3.2 แผลงมาจากพยัญชนะต้นสองตัว อ่านออกเสียงวรรณยุกต์ของพยางค์ที่สองตามคำเดิม เช่น กราบ = กำราบ (กำ - หราบ)  ยกเว้น ปราศ = บำราศ (บำ - ราด)
 4. การอ่านอักษรควบ
     4.1 อักษรควบแท้ (อักษรควบกล้ำ) ออกเสียงพยัญชนะต้น 2 ตัวพร้อม ๆ กัน เช่น ไกว พลอย เพราะ
     4.2 อักษรควบไม่แท้ มี 2 ลักษณะ
           1. ออกเสียงพยัญชนะต้นตัวที่หนึ่งเท่านั้น เช่น จริง (จิง)
           2. เปลี่ยนเสียง ทร เป็น ซ เช่น ทราย (ซาย) เทริด (เซิด) ไทร (ไซ)
 5. การอ่านอักษรนำ
     5.1 อ่านออกเสียงเป็น 2 พยางค์
           พยางค์ที่ 1 ออกเสียงเป็นสระอะ
           พยางค์ที่ 2 ออกเสียงเหมือน ห นำ
     เช่น กนก (กะ - หนก)    เสวย (สะ - เหวย)
     5.2 อ่านออกเสียงเป็น 1 พยางค์ ออกเสียงวรรณยุกต์ตามอักษรนำ
           1. ห นำอักษรเดี่ยว เช่น ใหญ่ แหงน หลัก
           2. อ นำ ย มี 4 คำ คือ อย่า อยู่ อย่าง อยาก