ส่วนที่  ๑๐
สิทธิในข้อมูลข่าวสารและการร้องเรียน

-------------------------------------------------------------------

        มาตรา  ๕๖  บุคคลย่อมมีสิทธิได้รับทราบและเข้าถึงข้อมูลหรือข่าวสารสาธารณะในครอบครองของหน่วยราชการ   หน่วยงานของรัฐ  รัฐวิสาหกิจ  หรือราชการส่วนท้องถิ่น  เว้นแต่การเปิดเผยข้อมูลหรือข่าวสารนั้นจะกระทบต่อความมั่นคงของรัฐความปลอดภัยของประชาชน  หรือส่วนได้เสียอันพึงได้รับความคุ้มครองของบุคคลอื่น  หรือเป็นข้อมูลส่วนบุคคล  ทั้งนี้ตามที่กฎหมายบัญญัติ

        มาตรา  ๕๗  บุคคลย่อมมีสิทธิได้รับข้อมูล  คำชี้แจง  และเหตุผลจากหน่วยราชการ  หน่วยงานของรัฐ  รัฐวิสาหกิจ  หรือราชการส่วนท้องถิ่น  ก่อนการอนุญาตหรือการดำเนินโครงการหรือกิจกรรมใดที่อาจมีผลกระทบต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม  สุขภาพอนามัย  คุณภาพชีวิต  หรือส่วนได้เสียสำคัญอื่นใดที่เกี่ยวกับตนหรือชุมชนท้องถิ่น  และมีสิทธิแสดงความคิดเห็นของตนต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อนำไปประกอบการพิจารณาในเรื่องดังกล่าว

        การวางแผนพัฒนาสังคม  เศรษฐกิจ  การเมือง  และวัฒนธรรม  การเวนคืนอสังหาริมทรัพย์  การวางผังเมือง  การกำหนดเขตการใช้ประโยชน์ในที่ดินและการออกกฎที่อาจมีผลกระทบต่อส่วนได้เสียสำคัญของประชาชน  ให้รัฐจัดให้มีกระบวนการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนอย่างทั่วถึงก่อนดำเนินการ

        มาตรา  ๕๘  บุคคลย่อมมีสิทธิมีส่วนร่วมในกระบวนการพิจารณาของเจ้าหน้าที่ของรัฐในการปฏิบัติราชการทางปกครองอันมีผลหรืออาจมีผลกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพของตน

        มาตรา  ๕๙  บุคคลย่อมมีสิทธิเสนอเรื่องราวร้องทุกข์และได้รับแจ้งผลการพิจารณาภายในเวลาอันรวดเร็ว

        มาตรา  ๖๐  บุคคลย่อมมีสิทธิที่จะฟ้องหน่วยราชการ  หน่วยงานของรัฐ  รัฐวิสาหกิจ  ราชการส่วนท้องถิ่น  หรือองค์กรอื่นของรัฐที่เป็นนิติบุคคล  ให้รับผิดเนื่องจากการกระทำหรือการละเว้นการกระทำของข้าราชการ  พนักงาน  หรือลูกจ้างของหน่วยงานนั้น

        มาตรา  ๖๑  สิทธิของบุคคลซึ่งเป็นผู้บริโภคย่อมได้รับความคุ้มครองในการได้รับข้อมูลที่เป็นความจริง  และมีสิทธิร้องเรียนเพื่อให้ได้รับการแก้ไขเยียวยาความเสียหาย  ร่วมทั้งมีสิทธิรวมตัวกันเพื่อพิทักษ์สิทธิของผู้บริโภค

        ให้มีองค์การเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภคที่เป็นอิสระจากหน่วยงานของรัฐ ซึ่งประกอบด้วยตัวแทนผู้บริโภค  ทำหน้าที่ให้ความเห็นเพื่อประกอบการพิจารณาของหน่วยงานของรัฐในการตราและการบังคับใช้กฎหมายและกฎ  และให้ความเห็นในการกำหนดมาตรการต่าง ๆ เพื่อคุ้มครองผู้บริโภค  ทั้งนี้ให้รัฐสนับสนุนงบประมาณ  ในการดำเนินการขององค์การอิสระดังกล่าวด้วย

        มาตรา  ๖๒  บุคคลย่อมมีสิทธิติดตามและร้องขอให้มีการตรวจสอบการปฏิบัติหน้าที่ของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง  หน่วยงานของรัฐและเจ้าหน้าที่ของรัฐ

        บุคคลซึ่งให้ข้อมูลโดยสุจริตแก่องค์กรตรวจสอบการให้อำนาจรัฐหรือหน่วยงานของรัฐเกี่ยวกับการปฏิบัติหน้าที่ของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองหน่วยงานของรัฐ  หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ  ย่อมได้รับความคุ้มครอง