ภาพโดย : น.ส.ชลดา กทิศาสตร์

เนื้อไม้ข่อยในสมัยโบราณนิยมนำมาทำกระดานข่อย  เนื้อไม่นิยมนำมาก่อสร้าง  เพราะเป็นไม้เนื้ออ่อนและไม่ทนทาน ลำต้นปลูกเป็นแนวกันลม ป้องกันการพังทลายของหน้าดิน ให้ความร่มรื่น หรือนำมาปลูกเป็นไม้ดัด  ไม้แคระของไทยมาแต่โบราณจนถึงปัจจุบัน  โดยนำมาปลูกแต่งสนามหญ้ากลางแจ้ง  สามารถตัดแต่งเรือนยอดได้ดี

 เปลือก    

มีสรรพคุณแก้โรคฟัน  รักษาแผล  แก้ท้องร่วง  รสเบื่อเมา  ดับพิษภายใน  ทาริดสีดวงแก้พยาธิผิวหนัง  ต้มกับเกลือให้เค็มเป็นยาอมแก้รำมะนาด

   ยาง      

จากต้นไม้มีน้ำย่อยชื่อ milk (lotting enzyme) ใช้ย่อยน้ำนม ราก  ใช้เป็นยาใส่แผล เนื้อไม้  ใช้ผสมเป็นยาสูบ 

  กิ่งอ่อน  

ทุบให้นิ่มใช้สีฟัน  คนเชียงใหม่ใช้แก่นข่อยหั่นเป็นฝอยมวนเป็นบุหรี่สูบแก้ริดสีดวงจมูก

   เมล็ด    

เป็นยาอายุวัฒนะ  บำรุงธาตุ  และเจริญอาหาร  ฆ่าเชื้อในช่องปาก และทางเดินอาหาร

   ราก      

เป็นยาบำรุงหัวใจ

ข่อย เป็นทั้งไม้ยืนต้น และเป็นพืชสมุนไพรที่มีสรพคุณทางยามาตั้งแต่โบราณ เป็นต้นไม้ขวัญใจเด็กๆภูธร เพราะ "ลูกข่อย" นั้นมีรสหวานรับประทานอร่อย และพบได้ทั่วไป

วิธีและปริมาณที่ใช้ใช้ :

1. ทำให้ฟันทน ไม่ปวดฟัน   -  ใช้กิ่งสด 5-6 นิ้วฟุต หั่นต้มใส่เกลือเคี่ยวให้งวด เหลือน้ำครึ่งเดียว อมเช้า-เย็น

2.แก้บิด แก้ท้องเสีย แก้ไข้  -  ใช้เปลือกต้มกับน้ำรับประทาน

3.แก้ริดสีดวงจมูก             -  ใช้เปลือกต้นมวนสูบ

4.ฆ่าเชื้อโรคในช่องปาก และทางเดินอาหาร เป็นยาอายุวัฒนะ  - โดยใช้เมล็ด รับประทาน และต้มน้ำอมบ้วนปาก

5.บรรเทาอาการปวดของมดลูกระหว่างมีประจำเดือน              - นำใบมาคั่วให้แห้ง ชงน้ำรับประทาน