ศาลขงจื๊อ คฤหาสน์ขงจื๊อและสุสานขงจื๊อ 

 
ขงจื๊อเป็นนักปรัชญาที่ยิ่งใหญ่ที่สุดผู้หนึ่งในโลกและก็เป็นผู้ริเริ่มสำนักปรัชญาขงจื๊อ  ศาลขงจื๊อ คฤหาสน์ขงจื๊อและสุสานขงจื๊อเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นว่า จักรพรรดิสมัยต่างๆ ของจีนในช่วงกว่า 2000 ปีที่ผ่านมาเคารพนับถือและยกย่องสรรเสริญขงจื๊อๆ จึงมีฐานะโดดเด่นในประวัติศาสตร์จีนและ วัฒนธรรมตะวันออกของโลก

ศาลขงจื๊อ คฤหาสน์ขงจื๊อและสุสานขงจื๊อตั้งอยู่ในเมืองฉีฝู่มณฑลซานตงทางภาคตะวันออกของจีน ซึ่งเป็นบ้านเกิดขงจื๊อ

เมื่อปี 479 ก่อนคริสต์ศักราชหลังจากขงจื๊อถึงแก่มรณกรรมแล้วอีกปีหนึ่ง เจ้าผู้ครองแคว้นหลู่ได้เปลี่ยน บ้านเก่าขงจื๊อเป็นศาลขงจื๊อ ทั้งจัดพิธีเซ่นไหว้ขงจื๊อทุกปี เวลานั้น มีห้องเพียง 3 ห้องเท่านั้น ต่อมา จักรพรรดิสมัยต่างๆ ของจีนได้ขยายการก่อสร้างศาลขงจื๊อมิได้ขาด ถึงต้นศตวรรษที่ 18 จักรพรรดิ ยงเจิ้งสมัยราชวงศ์ชิงโปรดให้บูรณะซ่อมแซมศาลขงจื๊อขนานใหญ่จนทำให้ศาลขงจื๊อมีขนาดใหญ่เท่าสภาพในปัจจุบัน ศาลขงจื๊อมีความยาวจากใต้สู่เหนือกว่า 1,000 เมตร มีพื้นที่กว้างประมาณ 1,000,000 ตารางเมตร มี 500 ห้อง เป็นกลุ่มสิ่งก่อสร้างสมัยโบราณที่เพียงแต่มีขนาดเล็กกว่าพระราชวังโบราณในกรุงปักกิ่งเท่านั้น

ศาลจงจื้อจากด้านหน้าสู่ด้านหลังมีวิหาร 9 ชั้นและลาน 9 ชั้น วิหารต้าเฉิงซึ่งเป็นวิหารประธานมี 9 ห้องและด้านหน้าของวิหารประธานก็มีประตู 5 ชั้น ตามระบบสังคมศักดินานิยมของจีน เลข 9 และเลข 5 ต่างก็เป็นตัวเลขที่ใช้ได้เฉพาะจักรพรรดิเท่านั้น ผู้อื่นห้ามใช้ ถ้าใช้ ก็จะถูกลงโทษประหารชีวิต แต่ยกเว้นศาลขงจื๊อ วิหารต้าเฉิงเป็นสิ่งก่อสร้างที่สำคัญที่สุดในศาลขงจื๊อ วิหารหลังนี้สูง 30 เมตร กว้างกว่า 50 เมตร มุงหลังคาด้วยกระเบื้องเคลือบสีเหลือง ภายในวิหารต้าเฉิงมีเสาหินที่มีรูปมังกรสลักล้อมรอบอยู่ 10 เสา ซึ่งต่างก็สร้างขึ้นด้วยหินก้อนใหญ่สูง 6 เมตร เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 เมตร ดูสง่างามมาก

ภายในศาลขงจื๊อยังมีศิลาจารึกสมัยต่างๆ กว่า 2,000 แผ่น เป็นป่าศิลาจารึกที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของจีน เฉพาะศิลาจารึกด้วยลายพระหัตถ์จักรพรรมดิก็มีถึงกว่า 50 แผ่น คฤหาสน์ขงจื๊อเป็นบ้านพักตระกูลข่ง เป็นคฤหาสน์ที่ใหญ่ที่สุดรองลงมาจากพระราชวังโบราณ สมัยราชวงศ์หมิงและราชวงศ์ชิงเท่านั้น (ค.ศ. 1368 – ค.ศ. 1911)

คฤหาสน์ขงจื๊อสร้างขึ้นเมื่อสมัยราชวงศ์ซ่งและราชวงศ์จิน (ศตวรรษที่ 12 – ศตวรรษที่ 13) มีพื้นที่กว้างประมาณ 50,000 ตารางเมตร และ 500 ห้อง ภายในคฤหาสน์ได้เก็บสะสมเอกสารประวัติศาสตร์ เสื้อผ้าอาภรณ์และของใช้สมัยต่างๆ จำนวนมาก มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์อย่างสูง

สุสานขงจื๊อและสุสานตระกูลข่งเป็นเขตสุสานชาติวงศ์ที่ใหญ่ที่สุดและมีอายุใช้นานที่สุดในโลกปัจจุบัน เขตสุสานแห่งนี้มีพื้นที่กว้างประมาณ 2 ตารางกิโลเมตร เป็นเขตสุสานที่มีอายุ ใช้ต่อเนื่องกันประมาณ 2500 ปี รวมๆ แล้ว มีสุสานลูกหลานตระกูลข่งกว่า 1 แสนสุสาน ภายในเขตสุสานมีศิลาจารึกนับตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฮั่น (ปี 206 ก่อนคริสต์ศักราช – ค.ศ. 220) เป็นต้นมากกว่า 5,000 แผ่น

สุสานขงจื๊อมีบทบาทที่หาสิ่งอื่นๆ มาทดแทนมิได้ต่อการวิจัยศึกษาการพัฒนาทางการเมือง เศรษฐกิจ วัฒนธรรมและการเปลี่ยนแปลงประเภณีจัดงานศพในสมัยต่าง ๆ ของจีน

ภายในศาลขงจื๊อ คฤหาสน์ขงจื๊อและสุสานขงจื๊อ ยังมีต้นไม้ที่มีชื่อเสียงสมัยโบราณกว่า 17,000 ต้น นับว่า เป็นต้นไม้อันล้ำค่าต่อการวิจัยศึกษาอุตุนิยมวิทยาและระบบนิเวศของจีนในสมัยโบราณเมื่อปี 1994 ศาลขงจื๊อ คฤหาสน์ขงจื๊อและสุสานขงจื๊อได้รับคัดเลือกจากคณะกรรมการมรดกโลกขององค์การยูเนสโกให้เป็นมรดกโลก