ความสัมพันธ์ระหว่งสิ่งมีชีวิตกับสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ

       บทบาทของสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ

1. ผู้ผลิต ( producer ) หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่สามารถสร้างอาหารเองได้ ได้แก่ พืช

2. ผู้บริโภค ( consumer ) หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่ไม่สามารถสร้างอาหารเองได้ แบ่งเป็น 4 ประเภท ได้แก่ ผู้บริโภคพืช ผู้บริโภคสัตว์ ผู้บริโภคทั้งพืชและสัตว์ และผู้บริโภคซากสิ่งมีชีวิต

3. ผู้ย่อยสลาย ( decomposer ) หมายถึง กลุ่มสิ่งมีชีวิตที่ไม่สามารถสร้างอาหารเองได้ และดำรงชีวิตอยู่ได้โดยการย่อยสลายซากสิ่งมีชีวิตต่างๆ ให้กลายเป็นสารอินทรีย์ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต เช่น จุลินทรีย์ เห็ด รา

       ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสิ่งมีชีวิต 3 ลักษณะ คือ

1. ความสัมพันธ์แบบได้รับประโยชน์ (+)

2. ความสัมพันธ์แบบเสียประโยชน์ (-)

3. ความสัมพันธ์แบบไม่ได้และไม่เสียประโยชน์ ( 0 ) 

       กลุ่มสิ่งมีชีวิตใระบบนิเวศมีความสัมพันธืซึ่งกันและกัน  ซึ่งจำแนกความสัมพันธืของสิ่งมีชีวิตได้ดังนี้

1) ลักษณะการอยู่ร่วมกัน: แบบภาวะที่ต้องพึ่งพา (Mutualism) เมื่ออยู่ร่วมกันของสิ่งมีชีวิต 2 ชนิด : สิ่งมีชีวิต 1(+) ,สิ่งมีชีวิต 2 (+) เมื่อแยกจากกันของสิ่งมีชีวิต 2 ชนิด : สิ่งมีชีวิต 1(-),สิ่งมีชีวิต 2 (-) ลักษณะของความสัมพันธ์ ต่างฝ่ายต่างได้รับประโยชน์ไม่แยก จากกัน เช่น โปรโตซัวในลาไส้ปลวก

                                                                           โปรโตซัวในลำไส้ปลวก                                                                                                                ที่มา  : http://www.bio.miami.edu/ecosummer/lectures/lec_symbiosis.html                                                                                                                                                                                                                       2) ลักษณะการอยู่ร่วมกัน: แบบได้รับประโยชน์ร่วมกัน (Protocooperation) เมื่ออยู่ร่วมกันของสิ่งมีชีวิต 2 ชนิด :สิ่งมีชีวิต 1(+) ,สิ่งมีชีวิต 2 (+) เมื่อแยกจากกันของสิ่งมีชีวิต 2 ชนิด : สิ่งมีชีวิต 1(0),สิ่งมีชีวิต 2 (0) ลักษณะของความสัมพันธ์ : ต่างฝ่ายต่างได้รับประโยชน์ แต่ สามารถแยกกันได้ ไม่แยก จากกัน เช่น โปรโตซัวในลาไส้ปลวกจาเป็นต้องอยู่ด้วยกัน   

 ปลาตูนการ์ตูนกับดอกไม้ทะเล

ที่มา : http://www.bio.miami.edu/ecosummer/lectures/lec_symbiosis.html

3) ลักษณะการอยู่ร่วมกัน: แบบภาวะที่มีการเกื้อกูล (Commensalism) เมื่ออยู่ร่วมกันของสิ่งมีชีวิต 2 ชนิด: สิ่งมีชีวิต 1(+) ,สิ่งมีชีวิต 2 (0) เมื่อแยกจากกันของสิ่งมีชีวิต 2 ชนิด : สิ่งมีชีวิต 1(-),สิ่งมีชีวิต 2 (0) ลักษณะของความสัมพันธ์ : สิ่งมีชีวิต 1 ได้รับประโยชน์ ถ้าแยก กันสิ่งมีชีวิต 1 จะเสียประโยชน์ เช่น นกทารังบนต้นไม้

                                                                                                                                                                                     นกทำรังบนต้นไม้                                                                                                                 ที่มา :  http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=nonlock&month=08-                                                                                                           2009&date=23&group=4&gblog=21                                                                                                                                                                                                                                              4) ลักษณะการอยู่ร่วมกัน: แบบภาวะมีการย่อยสลาย (Saprophytism) เมื่ออยู่ร่วมกันของสิ่งมีชีวิต 2 ชนิด: สิ่งมีชีวิต 1(+) ,สิ่งมีชีวิต 2 (0) เมื่อแยกจากกันของสิ่งมีชีวิต 2 ชนิด :สิ่งมีชีวิต 1(-),สิ่งมีชีวิต 2 (0) ลักษณะของความสัมพันธ์ : สิ่งมีชีวิต 1 ย่อยสลายสิ่งมีชีวิต 2 ให้เน่าเปื่อยผุพัง ถ้าแยกกันฝ่าย 1 จะเสียประโยชน์ เช่นเห็ด รา ย่อยสลายกิ่งไม้ที่ตายแล้วของต้นไม้

 เห็ด รา ย่อยสลายกิ่งไม้ที่ตายแล้วของต้นไม้

ที่มา : http://www.bwc.ac.th/pan/m5site/web_site/508/ecosystem/food%20chain.htm