จังหวะวอลทซ์

วอลทซ์ (WALTZ)
- การเต้นรำจังหวะวอลทซ์
วอลทซ์เป็นหนึ่งในบรรดาจังหวะเต้นรำประเภทบอลรูมหรือโมเดิร์นที่มีกำเนิดจากตอนใต้ของประเทศเยอรมันนี ในราวปี ค.ศ.1780 ซึ่งโทมัส วิลสัน ( THOMAS WILSON ) ครูสอนเต้นรำชาวอังกฤษจากคิงส์เธียเตอร์ ( KING'S THEATRE ) ได้เขียนเรื่องเกี่ยวกับวอลทซ์ไว้ในหนังสือชื่อ “WALTZING” พิมพ์ในปี ค.ศ. 1816 ไว้ว่าวอลทซ์เป็นการเต้นรำชนิดหนึ่งซึ่งชาวเยอรมนีเป็นผู้ให้กำเนิด ได้เข้ามาเป็นครั้งแรกในแคว้นสวาเบีย ( SWABIA ) ซึ่งเป็นหนึ่งในชาวเก้าแคว้นของเยอรมนี และเริ่มแพร่หลายในแคว้นใกล้เคียงและไปทั่วทวีปยุโรป ทั้งยังไม่เคยเสื่อมความนิยมในหมู่นักลีลาศเลยนับตั้งแต่นักดนตรีผู้ยิ่งใหญ่คือ โจฮัน สเตราส์ ( JOHAN STRAUSS ) แต่งเพลงจังหวะวอลทซ์ได้อย่างไพเราะจับใจ ในตอนต้นศตวรรษที่ 20 วอลทซ์ก็ได้รับความนิยมสูงสุด (เฉพาะปี ค.ศ.1910 การเต้นรำที่จัดขึ้น 24 ครั้งจะเป็นวอลทซ์ 18 ครั้ง) ลักษณะการเต้นวอลทซ์แบบเดิมซึ่งยังไม่ได้มีการปรับปรุงนั้น เฟอเรโร กล่าวว่า เป็นการเต้นโดยการกระโดดไปหน้าหรือถอยหลัง ชาวพื้นเมืองบาวาเรียนนิยมเต้นกันมากเขาจะสวมรองเท้าไม้เต้นในสนาม การก้าวไปข้างๆ และการชิดเท้าไม่จำเป็นต้องทำเลย สำหรับการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาการเต้นที่เกิดขึ้นภายหลังนั้นก็เพื่อที่จะให้เป็นการเต้นรำที่ทันสมัยที่สุด
การเต้นรำจังหวะวอลทซ์ในปัจจุบันนั้น การก้าวเท้าจะเต็มไปด้วยลีลาศและจังหวะที่สง่างามทั้งยังสามารถปรับการเต้นให้เข้ากับขนาดของฟลอร์ และจำนวนของคู่ลีลาศได้ง่ายด้วยการปรับระยะการก้าวเท้า ถ้าขนาดของฟลอร์เล็กและมีคู่ลีลาศมาก การก้าวเท้าก็จะเป็นการก้าวสั้นๆ และไม่มีการยกตัวขึ้น ( RISE ) แต่ถ้าฟลอร์มีขนาดใหญ่และมีคู่ลีลาศไม่มากนัก เราก็สามารถก้าวเท้าให้ยาว และยกตัวขึ้น เมื่อจบจังหวะที่ 1 และลดตัวลง (FALL) เมื่อจบจังหวะที่ 3
อย่างไรก็ตามการที่จะลีลาศจังหวะวอลทซ์ให้สวยงามนั้นผู้เรียนจะต้องใช้เวลาพอสมควรและต้องให้ความสนใจกับเทคนิคต่างๆ ได้แก่ การเคลื่อนไหวร่างกายไปในทิศทางตรงกันข้าม การยกลำตัวขึ้นและลดตัวลง การเอนลำตัว และการใช้เท้า รวมทั้งต้องเรียนรู้และทำความเข้าใจเรื่องแนวเต้นรำด้วยจึงจะได้ผล
- ดนตรีและการนับจังหวะ
- ดนตรีของจังหวะวอลทซ์จะเป็นแบบ 3/4 คือมี 3 จังหวะใน 1 ห้องเพลง ดนตรีจะมีเสียงเน้นหนักในจังหวะแรก (พั่ม แท๊ก แท๊ก) ทุกๆ จังหวะจะมีความเร็ว-ช้า เท่ากันหมดทั้ง 3 จังหวะ นั่นคือ ในหนึ่งห้องเพลงจะเดิน 3 ก้าวต่อ 3 จังหวะ ในการฟังเพลงให้สังเกตจากเสียงของกลองและเบสเป็นหลัก
- การนับจังหวะ จะนับแบบ 1-2-3 , 1-2-3 เรื่อยๆ ไป หรือนับตามจำนวนกลุ่มของการก้าว 3 ก้าว เช่น 1-2-3-4-5-6 หรือนับตามเสียงดนตรี คือ พั่ม แท๊ก แท๊ก ก็ได้ โดยที่ก้าวแรกจะตรงกับจังหวะที่หนึ่งของห้องเพลง คือ จังหวะที่มีเสียงดนตรีเน้นหนัก ( ACCENTED BEAT )
- ความเร็วช้าของดนตรี
ดนตรีมาตรฐานของจังหวะวอลทซ์บรรเลงด้วยความเร็ว 31 ห้องเพลงต่อนาที (29-34 ห้องเพลงต่อนาที)
การจับคู่ในจังหวะวอลทซ์
ภาพที่ 1 การจับคู่ที่ถูกต้อง
เป็นการจับคู่แบบปิด อาจมีบางท่าที่มีการจับคู่แบบพรอมเมอหนาด ( PROMENADE )
การฝึกเต้นจังหวะวอลทซ์ ควรฝึกหัดท่าพื้นฐาน ( BASIC FIGURE ) หรือกลุ่มสเต็ปที่เอามารวมกันเป็นพื้นฐานเบื้องต้นก่อน เพื่อให้เกิดความคุ้นเคยกับจังหวะเพลงและชินกับสแควร์ (NATURAL SQUARE) ซึ่งเป็นการเดินในรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส
ในการลีลาศจังหวะวอลทซ์ การยกตัวขึ้นและลดตัวลงเป็นสิ่งที่มีความสำคัญมากเพราะทำให้เกิดความสวยงามและมีชีวิตชีวา ผู้เต้นจะพลิ้วลอยไปบนฟลอร์ราวกับ “ เรือน้อย ” ที่ลอยไปตามคลื่นลม การยกตัวขึ้นและลดตัวลงนี้จะต้องปฏิบัติตั้งแต่ปลายเท้า ข้อเท้า หัวเข่า ลำตัว ตลอดจนศีรษะ การยกตัวขึ้นและลดตัวลงสามารถทำได้ดังนี้
ก้าวที่ 1 จังหวะ “ พั่ม ” ให้ก้าวยาวและลงเต็มเท้า (FALL)
ก้าวที่ 2 จังหวะ “ แท๊ก ” ให้ก้าวเท้าแยกออกทางข้างเท้าทั้งสองเสมอกันและขนานกันพร้อมกับเขย่งส้นเท้าขึ้น (RISE)
ก้าวที่ 3 จังหวะ “ แท๊ก ” ให้ลากเท้าอีกข้างมาชิดพร้อมกับเขย่งส้นเท้า (RISE) ขณะนี้เท้าทั้งสองจะยืนในลักษณะเขย่งอยู่
- การชิดเท้า การชิดเท้าเป็นสิ่งที่ต้องทำบ่อยที่สุด การชิดเท้าต้องชิดด้วยขอบเท้าด้านในของเท้าทั้งสอง น้ำหนักตัวมั่นคงอยู่บนเท้าทั้งสอง ลำตัวตั้งตรงไม่เอนไปข้างหน้าหรือข้างหลัง เท้าไม่เหลื่อมกันจนเกินไป การชิดเท้าจะต้องก้าวชิดอย่างช้าๆ ไม่รีบร้อนแต่ต้องให้ทันจังหวะเสมอ
- การเอนลำตัว หมายถึง เอนลำตัวไปทางซ้ายหรือขวา ใช้ขณะหมุนตัวไปทางซ้ายหรือขวา เดินหน้าหรือถอยหลังที่เป็นเส้นโค้ง การเอนลำตัวจะต้องปฏิบัติตั้งแต่ปลายเท้าขึ้นไปจนถึงศีรษะ ทั้งนี้ยกเว้นในการหมุนตัวแบบสปิน ( SPIN ) จะไม่มีการเอนลำตัว
ทักษะการเต้นรำจังหวะวอลทซ์
1. สแควร์ (Square)
2. การไขว้
3. การหมุน
สแควร์ (SQUARE)
ภาพที่ 2 ท่าสแควร์
สแควร์ เป็นแบบฝึกที่ใช้ได้ทั้งหญิงและชาย เป็นการฝึกเดินคนเดียว ยังไม่มีการเข้าคู่ เพื่อให้เกิดความคุ้นเคยกับจังหวะเพลงและเทคนิคต่างๆ ของการลีลาศในจังหวะวอลทซ์
ประกอบไปด้วยการเดิน 6 ก้าวดังนี้
เริ่มต้นด้วยการยืนหันหน้าไปตามแนวเต้นรำ เท้าชิด น้ำหนักตัวอยู่ที่เท้าซ้าย
ก้าวที่ |
การก้าวเท้า |
จังหวะ |
1 |
ก้าวเท้าขวาไปข้างหน้าด้วยส้นเท้าแล้วจึงราบลงเต็มเท้า |
1 |
2 |
แยกเท้าซ้ายไปข้างๆ ในแนวเดียวกับเท้าขวาด้วยปลายเท้า พร้อมกับเริ่มยกส้นเท้าขวาขึ้น |
2 |
3 |
จากพื้นขณะนี้ส้นเท้าทั้งสองยกขึ้นจากพื้น(ยืนเขย่งเท้า) ลากปลายเท้าขวามาชิดปลายเท้าซ้าย และเขย่งยืดตัวและขาจนสุดหลังจากจบก้าวนี้แล้ว |
3 |
4 |
ลดส้นเท้าลงสู่พื้นเพื่อเตรียมย่อตัวถอยเท้าซ้ายต่อไป ถอยเท้าซ้ายมาข้างหลังตรงๆ ด้วยปลายเท้าแล้วลดส้นเท้าลงเต็มเท้า |
1 |
5 |
แยกเท้าขวาไปข้างๆ ในแนวเดียวกับเท้าซ้ายด้วยปลายเท้าพร้อมกับเริ่มยกส้นเท้าขวาขึ้นจากพื้น ขณะนี้ส้นเท้าทั้งสองยกขึ้นจากพื้น |
2 |
6 |
ลากปลายเท้าซ้ายมาชิดปลายเท้าขวาและเขย่งยืดตัวและขาจนสุด หลังจากจบก้าวนี้แล้วลดส้นเท้าทั้งสองลงสู่พื้นเพื่อเตรียมก้าวเท้าขวาต่อไป |
3 |
- การใช้เท้า : 1. ส้นเท้า–ปลายเท้า 2. ปลายเท้า 3. ปลายเท้า–ส้นเท้า 4. ปลายเท้า–ส้นเท้า 5. ปลายเท้า 6. ปลายเท้า–ส้นเท้า
- การเคลื่อนไหวร่างกายไปในทิศทางตรงกันข้าม : ทำเพียงเล็กน้อยก้าวที่ 1 และ 4
- การเอนลำตัว : เอนลำตัวไปทางขวาในก้าวที่ 2 และ 3 และเอนลำตัวไปทางซ้ายในก้าวที่ 5 และ6
การไขว้
ภาพที่ 3 การไขว้
- การไขว้ของฝ่ายชาย เป็นท่าที่ดัดแปลงมาจากสแควร์ โดยฝ่ายชายเริ่มตรงก้าวที่ 1 และ ฝ่ายหญิงเริ่มตรงก้าวที่ 4
การไขว้ของฝ่ายชาย
ประกอบด้วยการเดิน 6 ก้าว ดังนี้ เริ่มต้นด้วยการยืนหันหน้าเฉียงเข้าฝาห้องตามแนวเต้นรำ
ก้าวที่ |
การก้าวเท้า |
จังหวะ |
1 |
ก้าวเท้าขวาไปข้างหน้าตรงๆ ด้วยส้นเท้า แล้วจึงราบลงเต็มเท้า พร้อมกับเริ่มหมุนตัวไปทางขวา และเริ่มเขย่งเท้ายืดตัวและขาขึ้น |
1 |
2 |
หมุนตัวต่อเนื่องไปทางขวา 1/4 รอบพร้อมกับแยกเท้าซ้ายไปข้างๆ ด้วยปลายเท้า หันหน้าเฉียงเข้าฝาห้องย้อนแนวเต้นรำ ยังคงเขย่งเท้ายืดตัวและขาต่อเนื่อง |
2 |
3 |
หมุนตัวต่อเนื่องไปทางขวา 1/8 รอบ พร้อมกับลากปลายเท้าขวามาชิดปลายเท้าซ้าย เมื่อจบ ก้าวนี้แล้วจะหันหน้าย้อนแนวเต้นรำ การเขย่งเท้า ยืดตัวและขายังคงทำต่อเนื่อง และเมื่อจบ ก้าวนี้แล้วลดส้นเท้าทั้งสองลง เพื่อเตรียมถอยเท้าซ้ายต่อไป |
3 |
4 |
ถอยเท้าซ้ายไปข้างหลังตรงๆ ด้วยปลายเท้าแล้วจึงราบลงเต็มเท้า พร้อมกับเริ่มหมุนตัวไป ทางขวา และเริ่มเขย่งเท้า ยืดตัวและขาขึ้น |
1 |
5 |
หมุนตัวต่อเนื่องไปทางขวา 3/8 รอบ พร้อมกับแยกเท้าขวาไปข้างๆ ด้วยปลายเท้า ให้ปลายเท้าชี้เฉียงเข้ากลางห้องตามแนวเต้นรำ ยังคงเขย่งเท้ายืดตัวและขาต่อเนื่องกัน |
2 |
6 |
ลากปลายเท้าซ้ายมาชิดปลายเท้าขวา หันหน้าเฉียงเข้ากลางห้องตามแนวเต้นรำ การเขย่งเท้า ยืดตัวและขายังคงทำต่อเนื่อง และเมื่อจบก้าวนี้แล้ว ลดส้นเท้าทั้งสองลง เพื่อเตรียมก้าวเท้าขวาต่อไป |
3 |
- การใช้เท้า : 1. ส้นเท้า–ปลายเท้า 2. ปลายเท้า 3. ปลายเท้า–ส้นเท้า 4. ปลายเท้า–ส้นเท้า 5. ปลายเท้า 6. ปลายเท้า–ส้นเท้า
- การเคลื่อนไหวร่างกายไปในทิศทางตรงกันข้าม : ทำในก้าวที่ 1 และ 4
- การเอนลำตัว : เอนลำตัวไปทางขวาในก้าวที่ 2 และ 3 และเอนลำตัวไปทางซ้ายในก้าวที่ 5 และ 6
-
การไขว้ของฝ่ายหญิง
ก้าวที่ |
การก้าวเท้า |
จังหวะ |
1 |
ถอยเท้าซ้ายไปข้างหลังตรงๆ ด้วยปลายเท้าจึงราบลงเต็มเท้า เริ่มหมุนตัวไปทางขวา และเริ่มเขย่งเท้า ยืดตัวและขาขึ้น |
1 |
2 |
หมุนตัวต่อเนื่องไปทางขวา 3/8 รอบ พร้อมกับแยกเท้าขวาไปข้างๆ เมื่อจบก้าว นี้ปลายเท้าจะชี้ไปตามแนวเต้นรำ ยังคงเขย่งเท้า ยืดตัวและขาต่อเนื่องกัน |
2 |
3 |
ลากปลายเท้าซ้ายมาชิดปลายเท้าขวา หันหน้าตามแนวเต้นรำ การเขย่งเท้า ยืดตัว และขายังคงทำต่อเนื่อง และเมื่อจบก้าวนี้แล้ว ลดส้นเท้าทั้งสองลงเพื่อเตรียมก้าว เท้าขวาต่อไป |
3 |
4 |
ก้าวเท้าขวาไปข้างหน้าตรงๆ ด้วยส้นเท้าแล้วจึงราบลงเต็มเท้า เริ่มหมุนตัวไปทางขวา และเริ่มเขย่งเท้า ยืดตัวและขาขึ้น |
1 |
5 |
หมุนตัวไปทางขวา 1/4 รอบ พร้อมกับแยกเท้าซ้ายไปข้างๆ ด้วยปลายเท้า เมื่อจบ ก้าวนี้จะหันหน้าเข้าฝาห้อง ยังคงเขย่งเท้ายืดตัวและขาต่อเนื่องกัน |
2 |
6 |
หมุนตัวไปทางขวา 1/8 รอบ พร้อมกับลากปลายเท้าขวามาชิดปลายเท้าซ้าย เมื่อจบก้าวนี้จะหันหน้าเฉียงเข้าฝาห้องย้อนแนวเต้นตำ การเขย่งเท้ายืดตัว และขายังคงทำต่อเนื่อง และเมื่อจบก้าวนี้แล้วลดส้นเท้าทั้งสองลง เพื่อเตรียมถอยเท้าซ้ายต่อไป |
3 |
-
การใช้เท้า : 1. ปลายเท้า–ส้นเท้า 2. ปลายเท้า 3. ปลายเท้า–ส้นเท้า 4. ปลายเท้า–ส้นเท้า 5. ปลายเท้า 6. ปลายเท้า–ส้นเท้า
-
การเคลื่อนไหวร่างกายไปในทิศทางตรงกันข้าม : ทำในก้าวที่ 1 และ 4
- การเอนลำตัว : เอนลำตัวไปทางซ้ายในก้าวที่ 2 และ 3 และเอนลำตัวไปทางขวาในก้าวที่ 5 และ 6
การหมุน
ภาพที่ 4 การหมุน
- การหมุนของฝ่ายชาย
ประกอบด้วยการเดิน 6 ก้าว ดังนี้ เริ่มต้นด้วยการยืนหันหน้าเฉียงเข้ากลางห้องตามแนวเต้นรำ
ก้าวที่ |
การก้าวเท้า |
จังหวะ |
1 |
ก้าวเท้าซ้ายไปข้างหน้าด้วยส้นเท้าแล้วจึงราบลงเต็มเท้า พร้อมกับเริ่มหมุนตัวไปทางซ้าย และเริ่มเขย่งเท้า ยืดตัวและขาขึ้น |
1 |
2 |
หมุนตัวต่อเนื่องไปทางซ้าย 1/4 รอบ พร้อมกับแยกเท้าขวาไปข้างๆ ด้วยปลายเท้า หันหน้า เฉียงเข้ากลางห้องย้อนแนวเต้นรำ ยังคงเขย่งเท้ายืดตัวและขาต่อเนื่องกัน |
2 |
3 |
หมุนตัวต่อเนื่องไปทางซ้ายอีก 1/8 รอบ พร้อมกับลากปลายเท้าซ้ายมาชิดปลายเท้าขวา เมื่อจบก้าวนี้จะหันหน้าย้อนแนวเต้นรำ การเขย่งเท้ายืดตัวและขายังคงทำต่อเนื่องและเมื่อ จบก้าวนี้แล้วลดส้นเท้าทั้งสองลงเพื่อเตรียมถอยเท้าขวาต่อไป |
3 |
4 |
ถอยเท้าขวาไปข้างหลังตรงๆ ด้วยปลายเท้าแล้วจึงราบลงเต็มเท้า พร้อมกับเริ่มหมุนตัวไปทางซ้าย และเริ่มเขย่งเท้า ยืดตัวและขาขึ้น |
1 |
5 |
หมุนตัวต่อเนื่องไปทางซ้าย 3/8 รอบพร้อมกับแยกเท้าซ้ายไปข้างๆ ด้วยปลายเท้า ให้ปลายเท้าซ้าย เฉียงเข้าหาฝาห้องตามแนวเต้นรำ ยังคงเขย่งเท้า ยืดตัวและขาต่อเนื่องกัน |
2 |
6 |
ลากปลายเท้าขวามาชิดปลายเท้าซ้าย หันหน้าเฉียงเข้าฝาห้องตามแนวเต้นรำ การเขย่งเท้า ยืดตัวและขายังคงทำต่อเนื่อง และเมื่อจบก้าวนี้แล้วลดส้นเท้าทั้งสองลงเพื่อเตรียมก้าวเท้าซ้ายต่อไป |
3 |
- การใช้เท้า : 1. ส้นเท้า–ปลายเท้า 2. ปลายเท้า 3. ปลายเท้า–ส้นเท้า 4. ปลายเท้า–ส้นเท้า 5. ปลายเท้า 6. ปลายเท้า–ส้นเท้า
- การเคลื่อนไหวร่างกายไปในทิศทางตรงกันข้าม : ทำในก้าวที่ 1 และ 4
- การเอนตัว : เอนลำตัวไปทางซ้ายในก้าวที่ 2 และ 3 และเอนลำตัวไปทางขวาในก้าวที่ 5 และ 6
- การหมุนของฝ่ายหญิง
ประกอบด้วยการเดิน 6 ก้าว ดังนี้ เริ่มต้นด้วยการยืนหันหน้าเฉียงเข้าฝาห้องย้อนแนวเต้นรำ
ก้าวที่ |
การก้าวเท้า |
จังหวะ |
1 |
ถอยเท้าขวาไปข้างหลังตรงๆ ด้วยปลายเท้าแล้วจึงราบลงเต็มเท้า เริ่มหมุนตัวไปทางซ้าย และเริ่มเขย่งเท้ายืดตัวและขาขึ้น |
1 |
2 |
หมุนตัวต่อเนื่องไปทางซ้าย 3/8 รอบ พร้อมกับแยกเท้าซ้ายไปข้างๆ เมื่อจบก้าวนี้ปลายเท้า จะชี้ไปตามแนวเต้นรำ ยังคงเขย่งเท้า ยืดตัวและขาต่อเนื่องกัน |
2 |
3 |
ลากปลายเท้าขวามาชิดปลายเท้าซ้าย หันหน้าตามแนวเต้นรำ การเขย่งเท้า ยืดตัวและขา ยังคงทำต่อเนื่อง และเมื่อจบก้าวนี้แล้วลดส้นเท้าทั้งสองลงเพื่อเตรียมก้าวเท้าซ้ายต่อไป |
3 |
4 |
ก้าวเท้าซ้ายไปข้างหน้าตรงๆ ด้วยส้นเท้าแล้วจึงราบลงเต็มเท้า พร้อมกับเริ่มหมุนตัวไปทางซ้าย และเริ่มเขย่งเท้า ยืดตัวและขาขึ้น |
1 |
5 |
หมุนตัวไปทางซ้าย 1/4 รอบ พร้อมกับแยกเท้าขวาไปข้างๆ ด้วยปลายเท้า เมื่อจบก้าวนี้จะหันหน้า เข้ากลางห้อง ยังคงเขย่งเท้า ยืดตัวและขาต่อเนื่องกัน |
2 |
6 |
หมุนตัวไปทางซ้าย 1/8 รอบพร้อมกับลากปลายเท้าซ้ายมาชิดปลายขวา เมื่อจบก้าวนี้จะหันหน้า เฉียงเข้ากลางห้องย้อนแนวเต้นรำ การเขย่งเท้า ยืดตัวและขายังคงทำต่อเนื่อง และเมื่อจบก้าวนี้ แล้วลดส้นเท้าทั้งสองเพื่อเตรียมถอยเท้าขวาต่อไป |
3 |
- การใช้เท้า : 1. ปลายเท้า–ส้นเท้า 2. ปลายเท้า 3. ปลายเท้า–ส้นเท้า 4. ส้นเท้า–ปลายเท้า 5. ปลายเท้า 6. ปลายเท้า–ส้นเท้า
- การเคลื่อนไหวร่างกายไปในทิศทางตรงกันข้าม : ทำในก้าวที่ 1 และ 4
- การเอนตัว : เอนลำตัวไปทางขวาในก้าวที่ 2 และ 3 และเอนลำตัวไปทางซ้ายในก้าวที่ 5 และ 6