ลักษณนาม
สร้างโดย : นายพูนศักดิ์ สักกทัตติยกุล
สร้างเมื่อ อาทิตย์, 04/12/2565 – 07:07
ลักษณนาม
ลักษณนาม (อ่านว่า ลัก-สะ–หฺนะ-นาม) คือ คำบอกลักษณะของคำนาม. ในภาษาไทย เมื่อมีคำนาม มีคำบอกจำนวน เช่น 1 4 5 หรือคำบอกกำหนด เช่น นี้ นั้น มาขยาย ต้องมีคำลักษณนามประกอบด้วย เช่น นักเรียน 3 คน. ปลา 4 ตัว. ต้นไม้ต้นนี้. บ้านหลังนั้น. คำว่า คน ตัว ต้น หลัง เป็นคำลักษณนาม.
คำลักษณนามในภาษาไทยต้องสอดคล้องกับคำนาม เมื่อใช้คำนามว่า คน เช่น คนไทย คนดี คนอ้วน คนตาย. ลักษณนามต้องเป็นคำว่า คน เช่น คนดีคนหนึ่ง. คนอ้วน 3 คน. คนตาย 2 คน. ถ้าคำนามเป็น ศพ ร่าง ซาก ลักษณนามก็จะเปลี่ยนไปตามคำนามนั้น ๆ เช่น ศพ 2 ศพ. ร่าง 3 ร่าง. ซากสัตว์ 3 ซาก. การใช้ว่า คนตาย 3 ศพ จึงไม่ถูกต้อง ต้องใช้ว่า คนตาย 3 คน มีศพ 3 ศพ จึงจะถูก
คำว่า ลักษณนาม ณ เณร ไม่ประวิสรรชนีย์
ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2550 เวลา 7:00-7:30 น.
ตัวอย่างลักษณนาม
ก ข ค ง ฆ ง
| คำศัพท์ | ลักษณะนาม | คำศัพท์ | ลักษณะนาม | |
| กงจักร | กง,วง | เกียร์ | ชุด | |
| กงธนู | คัน | เกี๊ยะ | คู่ | |
| กบ | ตัว | แก้ว | ใบ | |
| กรงขัง | กรง | โกดัง | หลัง | |
| กรรไกร | เล่ม | ขน | เส้น | |
| กรวด | ก้อน | ขนม | ชิ้น | |
| กรอบพระ | กรอบ,อัน | ขนมครก | ฝา,คู่ | |
| กระจก | แผ่น,บาน | ขนมจีน | จับ,หัว | |
| กระจับปี่ | คัน | ขมิ้น | แง่ง,หัว | |
| กระจาด | ใบ | ขลุ่ย | เลา | |
| กระแจะ | วง,คู่ | ขวาน | เล่ม | |
| กระโจม | หลัง | ขอ,ตะขอ | ตัว | |
| กระชอน | อัน | ขอสับ | อัน | |
| กระชัง | ใบ | ขัน | ใบ | |
| กระชาย | แง่ง,หัว | ข่าย | ผืน | |
| กระชุ | ใบ | ข้าว | เม็ด | |
| กระเช้า | ใบ | ข้าวเกรียบ | แผ่น | |
| กระแชง | ผืน | ข้าวต้มผัด | มัด,กลีบ | |
| กระด้ง | ใบ | ข้าวตอก | ดอก | |
| กระดอง | กระดอง,ฝา | ข้าวโพด | ฝัก | |
| กระดาน | แผ่น | ข้าวเม่าทอด | ลูก,แพ | |
| กระดานดำ | แผ่น | ข้าวหลาม | กระบอก | |
| กระดุม | เม็ด | ขิง | แง่ง,หัว | |
| กระดูก | ท่อน,ชิ้น | ขิม | ตัว | |
| กระต๊อบ | หลัง | เข่ง | ใบ,ลูก | |
| กระต่าย | ตัว | เขต | เขต | |
| กระติก | ใบ | เข็ม | เล่ม | |
| กระถาง | ใบ,ลูก | เข็มขัด | เส้น,สาย | |
| กระโถน | ใบ,ลูก | เข็มหมุด | ตัว | |
| กระทง | ใบ | เขา,ภูเขา | เขา,ภูเขา | |
| กระทรวง | กระทรวง | เขา(สัตว์) | เขา,ข้าง,คู่ | |
| กระเทียม | หัว,กลีบ,จุก | เขื่อน | เขื่อน | |
| กระบวย | อัน | ไข่ | ฟอง | |
| กระบอก | อัน | ไข่มุก | เม็ด | |
| กระบองเพชร | ต้น | คทา | อัน,เล่ม | |
| กระบี่ | เล่ม | คบเพลิง | อัน,ดุ้น | |
| กระบุง | ใบ,ลูก | ครก | ใบ,ลูก | |
| กระเบื้อง | แผ่น | ครอบครัว | ครอบครัว | |
| กระป๋อง | ใบ | ครีบ | ครีบ | |
| กระปุก | ใบ | ครุฑ | ครุฑ | |
| กระเป๋า | ใบ | คลอง | คลอง | |
| กระโปรง | ตัว | คลินิก | แห่ง | |
| กระสวย | อัน | คอก | คอก | |
| กระสอบ | ใบ | ค้อน | เต้า | |
| กระสุน | ลูก,นัด | คอนเสิร์ต | วง | |
| กรับ | คู่ | คอมพิวเตอร์ | เครื่อง | |
| กริช | เล่ม | คันฉ่อง | อัน | |
| กลด | คัน | คันไถ | คัน | |
| กลอง | ใบ,ลูก | คาง | คาง | |
| กล่อง | ใบ,กล่อง,ลูก | ค่าย | ค่าย | |
| กล้อง | กล้อง | คาราวาน | กอง | |
| กลอย | หัว | คีม | อัน,เล่ม | |
| กษัตริย์ | พระองค์ | คุก | แห่ง,คุก | |
| ก๊อก | ก๊อก | คุกกี้ | ชิ้น,อัน | |
| กองกอย | ตัว | คูหา | คูหา | |
| กองทัพ | กองทัพ | เค้ก | ชิ้น,อัน | |
| กองพล | กองพล | เคเบิล | เส้น,สาย | |
| กะละปังหา | กิ่ง,ต้น | เครื่องบันทึกเสียง | เครื่อง | |
| กะละมัง | ใบ,ลูก | เครื่องบิน | ลำ,เครื่อง | |
| กังหัน | ตัว | เครื่องแบบ | ชุด | |
| กันชน | อัน | เครื่องร่อน | ลำ | |
| กันสาด | อัน,ด้าน | เคียว | เล่ม | |
| กัลปพฤกษ์ | ต้น | แคร่ | แคร่ | |
| ก้าม | ก้าม | โคม | ดวง,ใบ,ลูก | |
| การ์ตูน | ตัว,เรื่อง | โคลง | บท | |
| กาสาวพัสตร์ | ผืน | ฆ้อง | ใบ,ลูก | |
| กำไล | วง | งวง | งวง | |
| กินนร | ตัว,ตน | งอบ | ใบ | |
| กุญแจ | ดอก,ลูก | งาช้าง | กิ่ง | |
| กุฎี | หลัง | ง้าว | เล่ม | |
| เกวียน | เล่ม | งิ้ว | ตัว,ใบ |
จ ฉ ช ซ ฌ ญ ฎ ฐ ณ ด ต ถ ท ธ น บ ป ผ
| คำศัพท์ | ลักษณะนาม | คำศัพท์ | ลักษณะนาม | |
| จดหมาย | ฉบับ | ตลาด | ตลาด | |
| จรวด | ลำ | ตลาดหลักทรัพย์ | แห่ง | |
| จอ | ผืน,จอ | ตวัก | อัน | |
| จอบ | เล่ม | ตะกร้อ | ลูก | |
| จะเข้ | ตัว | ตะกร้า | ลูก | |
| จักร | คัน,หลัง | ตะเกียง | ดวง | |
| จังหวัด | จังหวัด | ตะเกียบ | ข้าง,คู่ | |
| จาก | ตับ | ตะขอ | ตัว,คู่ | |
| จาน | ใบ,ลูก | ตะไบ | เล่ม,อัน | |
| จานบิน,จานผี | ลำ | ตะปู | ตัว,ดอก | |
| จานเสียง | แผ่น | ตะโพน | ใบ,ลูก | |
| จิต | ดวง | ตะวัน | ดวง | |
| จีวร | ผืน | ตะหลิว | อัน | |
| จุลสาร | ฉบับ,เล่ม | ตั่ง | ตัว | |
| เจดีย์ | องค์ | ตั๋ว | ใบ | |
| แจกัน | ใบ | ตัวโน้ต | ตัว | |
| ใจ,ดวงใจ,หัวใจ | ดวง | ตาข่าย | ผืน,ปาก | |
| ฉลองพระองค์ | องค์ | ตาชั่ง | เครื่อง | |
| ฉลองพระบาท | ข้าง,คู่,องค์ | ตำรับ | ตำรับ | |
| ฉัตร | คัน | ตำรา | เล่ม,ฉบับ | |
| ฉาง | หลัง | ตุ๊กตา | ตัว | |
| ฉาบ | ข้าง,คู่ | ตุ่ม | ใบ,ลูก | |
| โฉนด | ฉบับ | โต๊ะ | ตัว | |
| ฉิ่ง | ข้าง,คู่ | ไต้ฝุ่น | ลูก | |
| ฉมวก | เล่ม | ถนน | สาย | |
| ชฎา | หัว | ถาด | ใบ | |
| ชนัก | เล่ม | ถ้ำ | ถ้ำ | |
| ชมรม | ชมรม | ถุงเท้า | ข้าง,คู่ | |
| ช้อน | คัน | เถระ | รูป | |
| ชอล์ก | แท่ง,กล่อง | โถส้วม | โถ | |
| ชะลอม | ใบ,ลูก | ทวน | เล่ม | |
| ชะแลง | อัน | ทวีป | ทวีป | |
| ช้าง | เชือก | ทองคำเปลว | แผ่น | |
| ชานชาลา | ชาน | ทะเล | แห่ง | |
| ชานหมาก | คำ | ทัพ | กอง,ทัพ | |
| ชายแครง | ผืน | ทางหลวง | สาย | |
| ชิงช้าสวรรค์ | เครื่อง | ที่ดิน | แปลง,ผืน | |
| ชุมทาง | ชุมทาง | ที่นอน | ผืน,แผ่น | |
| ชุมสายโทรศัพท์ | ชุมสาย | เทพเจ้า | องค์ | |
| เช็ค | ฉบับ,ใบ,เล่ม | เทวดา | องค์ | |
| เชิงเทียน | อัน,ข้าง,คู่ | เทียน | เล่ม | |
| แชร์ | มือ,วง | เทือกเขา | เทือก | |
| ซอ | คัน | โทรทัศน์ | เครื่อง | |
| ซอง | ซอง | ธงชาติ | ผืน | |
| ซากศพ | ซาก | ธนบัตร | ใบ,ฉบับ | |
| ซาลาเปา | ลูก,ใบ | ธนาคาร | ธนาคาร,แห่ง | |
| ซิการ์ | มวน | ธนาณัติ | ฉบับ,ใบ | |
| ซิ่น | ถุง,ผืน | ธรรมาสน์ | หลัง | |
| ซิป | อัน,เส้น,สาย | ธูป | ดอก | |
| ซี่โครง | ซี่ | นม | เต้า | |
| ซุง | ท่อน,ต้น | นรก | ขุม | |
| เซียมซี | ติ้ว | นักบวช | รูป | |
| โซ่ | เส้น,สาย | นักบุญ | รูป | |
| ฌาปนสถาน | แห่ง | นา | แปลง,ผืน | |
| ญัตติ | ญัตติ | นางฟ้า | องค์ | |
| ฎีกา | ฎีกา | นาฬิกา | เรือน | |
| ฐาน | ฐาน | น้ำพุ | สาย,ที่,แห่ง,อ่าง | |
| ฐานทัพ | ฐานทัพ | นิตยสาร | ฉบับ | |
| เณร,สามเณร | รูป | นิทาน | เรื่อง | |
| ดนตรี | วง | บทกลอน | บท | |
| ดราฟต์ | ฉบับ,ใบ | บทความ | เรื่อง | |
| ดวงใจ | ดวง | บังกะโล | หลัง | |
| ดวงตราไปรษณีย์ | ดวง | บัตรเชิญ | บัตร | |
| ดวงตา | ดวง | บัตรประจำตัว | ฉบับ | |
| ดอกจัน | ตัว | บาตร | ใบ,ลูก | |
| ดอกไม้ | ดอก,ช่อ,พวง | บาทหลวง | รูป | |
| ดั้งจมูก | ดั้ง | บายศรี | สำรับ | |
| ด่าน | ด่าน | บุหรี่ | มวน | |
| ดาบ | เล่ม | เบ็ด | ตัว | |
| ดาบส | ตน | ใบมีดโกน | ใบ | |
| ดารา,ดาว | ดาว | ปฏิทิน | ฉบับ,แผ่น,อัน | |
| ดาวตก | ดวง | ประกาศนียบัตร | ฉบับ | |
| ดินสอ | แท่ง | ประทุน | หลัง | |
| ดุริยางค์ | วง | ปลิง | ตัว | |
| ดุม | เม็ด | ปิ่นโต | ใบ,เถา,สาย | |
| เดือย | อัน | ปี่ | เลา | |
| ไดนาโม | ลูก | ปี่พาทย์ | วง,ราง | |
| ตถาคต | องค์ | ปืน | กระบอก | |
| ตระกูล | ตระกูล | เปียโน | หลัง | |
| ตรา | ดวง | แปรง | อัน | |
| ตรายาง | อัน | ผ้ากฐิน | ชุด,ไตร | |
| ตราสาร | ฉบับ | ผ้าซิ่น | ผืน,ถุง | |
| ตรี | เล่ม | ผ้าถุง | ถุง | |
| ตลับ | ใบ,ลูก | ผ้าบังสุกุล | ผืน | |
| ตลับลูกปืน | ตลับ | เผือก | หัว |
ฝ พ ภ ม ยร ล ว ศ ส ห ฮ
| คำศัพท์ | ลักษณะนาม | คำศัพท์ | ลักษณะนาม | |
| ฝอยทอง | แพ | ลูกเห็บ | เม็ด,ก้อน,ลูก | |
| ฝี | หัว | เลื่อย | ปื้น | |
| ไฝ | เม็ด | โลง | โลง | |
| พยาน | คน,ปาก | วงเวียน | อัน | |
| พระโกศ | องค์ | วนอุทยาน | แห่ง | |
| พระขรรค์ | เล่ม | วอ | คัน,หลัง | |
| พระเจ้าอยู่หัว | พระองค์ | ว่าว | ตัว | |
| พระตำหนัก | องค์ | วิมาน | องค์ | |
| พระธำมรงค์ | องค์ | วิหาร | หลัง | |
| พระพุทธรูป | องค์ | ไวโอลิน | คัน | |
| พระสงฆ์ | รูป | ศพ | ศพ | |
| พริก | เม็ด | ศร | คัน | |
| พวงมาลัย | พวง | ศาลพระภูมิ | ศาล,หลัง | |
| พิณ | คัน | ศาลา | หลัง | |
| พินัยกรรม | ฉบับ | สงฆ์ | รูป | |
| พิมเสน | เกล็ด | สตางค์ | สตางค์ | |
| พู่กัน | ด้าม,เล่ม | สถูป | องค์ | |
| ไพ่ | สำรับ | สนับมือ | อัน | |
| ฟัน | ซี่,แถว | สบู่ | ก้อน | |
| ฟิล์ม | แผ่น,ม้วน | สไบ | ผืน | |
| ไฟฉาย | กระบอก | สมอเรือ | ตัว | |
| ภัตตาคาร | แห่ง | สมุด | เล่ม | |
| ภาพยนตร์ | เรื่อง | สร้อย | เส้น | |
| ภิกษุ | รูป | สลากกินแบ่ง | ฉบับ,ใบ | |
| ภูเขา | ลูก | สวิง | ปาก | |
| มณฑป | หลัง | สังข์ | ขอน | |
| มโนราห์ | ตัว,เรื่อง | สัตว์ | ตัว | |
| มรสุม | ลูก | สัปทน | คัน | |
| มโหรี | วง | สามเณร | รูป | |
| มอเตอร์ | หัว | สายพาน | เส้น | |
| มัมมี่ | ศพ | สาแหรก | ข้าง,คู่ | |
| มู่ลี่ | ผืน,ม้วน | สิว | เม็ด | |
| เมฆ | กลุ่ม,ก้อน | สิ่ว | เล่ม,ปาก,อัน | |
| แม่น้ำ | สาย | เสียม | เล่ม | |
| ไม้กวาด | อัน | โสร่ง | ตัว,ผืน | |
| ไม้ขีดไฟ | ก้าน,กลัด, กล่อง,แผง,ห่อ | สถาบัน | สถาบัน | |
| ไม้คาน | เล่ม,อัน | ส้อม | คัน | |
| ไม้ตีพริก | อัน | หน่วยกิต | หน่วยกิต | |
| ไม้อัด | แผ่น | หน่อไม้ | หน่อ | |
| ยมทูต | ตน | หนังสือพิมพ์ | ฉบับ | |
| ยมบาล | ตน | หน้าต่าง | บาน,ช่อง | |
| ยมราช | องค์ | หมวก | ใบ,ลูก | |
| ยักษ์ | ตน | หม้อ | ใบ,ลูก | |
| ยางลบ | ก้อน,แท่ง,อัน | หมอน | ใบ,ลูก | |
| โยธวาทิต | วง | หลอด | หลอด | |
| รถ | คัน | หวี | เล่ม | |
| รถไฟ | ขบวน | หอไตร | หลัง | |
| ร่มชูชีพ | ชุด | หอประชุม | หลัง | |
| รวงผึ้ง | รวง | หัวโขน | หัว | |
| ระนาด | ลูก,ผืน,ราง | หิน | ก้อน | |
| ระบำ | ชุด,วง | หีบ | ใบ,ลูก | |
| ระหัด | ตัว,เครื่อง | หีบเพลงเป่า | อัน | |
| รัดประคด | ผืน | หุบเขา | แห่ง | |
| รายงาน | ฉบับ,เรื่อง | เห็ด | ดอก | |
| รุ้งกินน้ำ | ตัว | เหรียญ | เหรียญ,อัน | |
| เรือ | ลำ | แห | ปาก | |
| เรือน | หลัง | อกไก่ | ตัว | |
| เรือนจำ | เเห่ง | อนุสาวรีย์ | แห่ง | |
| โรงเรียน | โรง | อวน | ปาก | |
| ลวด | เส้น,ขด,ม้วน | อัครชายา | องค์ | |
| ลอดช่อง | ตัว | อัครมเหสี | องค์ | |
| ละคร | ตัว,โรง,คณะ | อัฐบริขาร | ชุด | |
| ลัง | ใบ,ลัง | อัปสร | นาง | |
| ลัทธิ | ลัทธิ | อาศรม | หลัง | |
| ลำตัด | คณะ,วง | อิฐ | ก้อน | |
| ลำธาร | สาย | อังสะ | ตัว | |
| ลิปสติก | แท่ง | ออร์แกน | เครื่อง,หลัง,ตัว | |
| ลิฟต์ | ตัว | อสุรกาย | ตน | |
| ลูกกระดุม | เม็ด,สำรับ | อ่าง | ใบ,ลูก | |
| ลูกกวาด | เม็ด | อ่าว | อ่าว | |
| ลูกคิด | ราง,ลูก | อาสนะ | ที่,ผืน | |
| ลูกน้ำ | ตัว | อำเภอ | อำเภอ | |
| ลูกปัด | เม็ด,ลูก | เฮลิคอปเตอร์ | เครื่อง,ลำ | |
| ลูกปืน | ลูก,นัด | ไฮโดรมิเตอร์ | ตัว,อัน | |
| ลูกหนี้ | คน,ราย |
