คาน ( Lever ) ค านมีลักษณะเป็นวัตถุเป็นแท่งหรือเป็นท่อนยาว ทำจากไม้ เหล็ก หรือ โลหะผสมอย่างอื่นก็ได้ ได้แก่ไม้คาน ไม้พาย บรรทัด ตะเกียบ เครื่องกระป๋อง เป็นต้น

การทำงานของเครื่องกลประเภทนี้ ใช้หลักของ โมเมนต์

 โมเมนต์ ( Moment ) หมายถึง ผลคูณของแรงกับระยะทางตั้งฉากจากจุดหมุนไปยังแนวแรง

หน่วยของโมเมนต์คือ นิวตันเมตร

        โมเมนต์มี 2 ชนิด คือ

1. โมเมนต์ตามเข็มนาฬิกา ค่าของโมเมนต์ = EAF

  2. โมเมนต์ทวนเข็มนาฬิกา ค่าของโมเมนต์ = EAF

กฎของโมเมนต์ ( Law of moment ) กล่าวว่า เมื่อมีแรงหลายๆแรงกระทำบนวัตถุ แล้ววัตถุนั้นอยู่ในภาวะสมดุลจะได้

ผลรวมของโมเมนต์ตามเข็มนาฬิกา =  ผลรวมของโมเมนต์ทวนเข็มนาฬิกา

I                  ประเภทของคาน มี 3 อันดับ โดยพิจารณาตำแหน่งจุดหมุน ( F ) แรงพยายาม ( E ) และแรงต้านทาน ( W )

        1. คานอันดับ 1 มีจุดหมุน อยู่ระหว่างแรงต้านทานกับแรงพยายาม เช่นกรรไกร ไม้กระดก ตาชั่งจีน โมบายด์ ชะแลง เป็นต้น

        2. คานอันดับ 2 มีแรงต้านทานอยู่ระหว่างจุดหมุนกับแรงพยายาม  เช่น  รถเข็นทราย ที่ตัดกระดาษ ที่เปิดกระป๋อง เป็นต้น

        3. คานอันดับ3 มีแรงพยายามอยู่ระหว่างจุดหมุนกับแรงต้านทาน เช่น ตะเกียบ ไม้กวาด คีมคีบน้ำแข็ง ทัพพี เป็นต้น