ตอนที่
1 "เริ่มบทกวี"
ยอพระเกียรติสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
และพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งเป็นพระมหากษัตริย์องค์ที่กำลังปกครองบ้านเมืองในสมัยของผู้ทรงนิพนธ์
ตอนที่
2 "เหตุการณ์ทางเมืองมอญ"
พระเจ้านันทบุเรง
กษัตริย์พม่าทรงทราบข่าวการสวรรคตของพระมหาธรรมราชา (พ.ศ.2133)
จึงมีรับสั่งให้พระมหาอุปราชานำทัพมาตีกรุงศรีอยุธยาด้วยคาดว่า
สมเด็จพระนเรศวรและสมเด็จพระเอกาทศรถอาจวิวาทชิงราชสมบัติกัน
เป็นโอกาสเหมาะที่จะทำศึก ในตอนแรกพระมหาอุปราชาทรงบ่ายเบี่ยงด้วยโหรหลวงทำนายว่าจะมีเคราะห์ถึงแก่ชีวิต
แต่เมือพระเจ้านันทบุเรงบริภาษ จึงเกิดขัตติยมานะเสด็จทำสงคราม
โดยพระเจ้านันทบบัเรงได้พระราชทานพรให้ชนะศึกและพระบรมราโชวาท
ดังนี้
1.
อย่าหูเบาใจเบา โดยฟังหรือดูอะไรอย่างผิวเผิน
2.
อย่าทำอะไรตามใจตนเองโดยไม่คิดถึงผู้อื่น
3.
ให้เอาใจทหารให้มีกำลังใจฮึกเหิม กล้าหาญในการสู้รบเสมอ
4.
อย่าไว้ใจคนขลาดและคนเขลา
5.
รอบรู้ในการจัดกระบวนทัพ
6.
รู้หลักพิชัยสงคราม
7.
ให้บำเหน็จความดีความชอบแก่แม่ทัพนายกองที่เก่งกล้าสามารถ
8.
พากเพียรไม่เกียจคร้าน
