ลักษณะบังคับของโคลงสี่สุภาพ     

                                               โคลงสี่สุภาพบทหนึ่งมี 4 บาท  แต่ละบาทประกอบด้วย 2 วรรค  คือ  วรรคหน้า 5 คำ   วรรหลัง 2 คำ ยกเว้นบาทที่ 4 ที่มีวรรคหลัง 4 คำ  นอกจากนี้ในบาทที่ 1 และบาทที่ 3  อาจมีสร้อยคำได้อีกบาทละ 2 คำ  ดังแผนผังดังนี้

                                                                                                                        ๐ ๐ ๐ อ ท       ๐ ๐ (๐ ๐)
                                                                                                               ๐ อ ๐ ๐ ๐                 อ ท
                                                                                                               ๐ ๐ อ ๐ ๐                ๐ อ (๐ ๐)
                                                                                                               ๐ อ ๐ ๐ ท                อ ท ๐ ๐

                                   โคลงสี่สุภาพบังคับคำเอก 7 คำ   คำโท  4 คำ  ดดยถือรุปวรรณยุกต์เป็นเกณฑ์  และคำเอกอาจใช้คำตายแทนได้   สัมผัสโคลงสี่สุภาพได้แก่  คำสุดท้ายของบาทที่ 1(ไม่นับคำสร้อย)  ส่งสัมผัสไปยังคำที่ 5 ของบาทที่ 2 และบาทที่ 3  คำสุดท้ายของบาทที่ 2  ส่งสัมผัสไปยังคำที่ 5 ของบาทที่ 4   ส่วนสัมผัสในของโคลงสี่สุภาพนิยมสัมผัสอักษร          ตัวอย่างโคลงสี่สุภาพ........

                                                                                                               กระเต็นกระตั้วตื่น      แตกคน
                                                                                                            ยูงย่องยอดยูงยล           โยกย้าย
                                                                                                            นกเปล้านกปลีปน           ปลอมแปลก  กันนา
                                                                                                             คล่ำคล่ำคลิ้งโคลงคล้าย     คู่เคล้าคลอเคลีย